Κρίσιμες θα είναι οι επόμενες εβδομάδες για τη Λωρίδα της Γάζας, καθώς αν η Δύση και η Διεθνής κοινότητα δεν ασκήσουν πίεση για τη λήξη των αιματηρών συμπλοκών στην περιοχή, αυτό θα μεταφραστεί σε αύξηση των τιμών του πετρελαίου, σε αναρίθμητη ροή Παλαιστίνιων προσφύγων και σε κίνδυνο εξάπλωσης ασθενειών.
Αυτά μεταξύ άλλων εκτίμησε με συνέντευξή του στην Valuenews.gr και την δημοσιογράφο Γιώτα Χατζηθεοδώρου, ο Καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής στο Δ.Π.Θ. Σωτήρης Σέρμπος.
Ειδικότερα:
«Κουτσή Πάπια» ο Νετανιάχου – Κρίσιμες οι επόμενες εβδομάδες
«Αν μπορούμε να σταθούμε σε κάτι θετικό είναι κατά πόσο θα επιβεβαιωθούν οι πληροφορίες ότι βρισκόμαστε πολύ κοντά στο πλαίσιο της διπλωματίας των ομήρων. Να υπάρξει μία ανταλλαγή με έμφαση σε γυναίκες και παιδιά και προφανώς αυτό θα συνοδευτεί από μία κατάπαυση του πυρός μερικών ημερών. Νομίζω είναι θέμα χρόνου για να έχουμε μια καθαρή εικόνα, αλλά οι περισσότερες πιθανότητες συγκλίνουν προς τα εκεί.
Στο σενάριο που έχουμε επέκταση των Ισραηλινών στρατιωτικών επιχειρήσεων στη Νότια Λωρίδα της Γάζας, νομίζω ότι αντιλαμβανόμαστε όλοι ότι η ανθρωπιστική καταστροφή που ήδη έχουμε ενδεχομένως να λάβει και διαστάσεις άνευ προηγουμένου. Θυμίζω ότι ήδη εκεί έχει συγκεντρωθεί το μεγαλύτερο κομμάτι του πληθυσμού της Λωρίδας, λαμβάνοντας υπόψην ότι πάνω από 1 εκατ. Παλαιστίνιοι μετακινήθηκαν τις προηγούμενες εβδομάδες στο Νότιο τμήμα. Άρα αντιλαμβάνεστε ότι εδώ η εξίσωση γίνεται ακόμη πιο σύνθετη όσον αφορά το πώς θα γίνει επιχειρησιακά από τη μια πλευρά, να στοχοποιηθούν μαχητές της Χαμάς που ευθύνονται για αυτή την κτηνώδη τρομοκρατική επίθεση έναντι του Ισραήλ, αλλά από την άλλη πλευρά να μην υπάρξουν περαιτέρω απώλειες αμάχων.
Προφανώς αυτό δυσκολεύει ακόμη περισσότερο την επόμενη ημέρα και φοβάμαι ότι εάν δεν σκύψουμε πολύ περισσότερο στο τι πρέπει να γίνει για την επόμενη ημέρα και να σας θυμίσω και την προηγούμενη ημέρα, δηλαδή που βρισκόμασταν λίγο πριν τις επιθέσεις της Χαμάς, δηλαδή σε μια ιστορική επαναπροσέγγιση του Ισραήλ με τις χώρες του Αραβικού κόσμου, έλειπε μόνον ο κρίκος της Σαουδικής Αραβίας. Νομίζω ακόμη και συμφωνία ΑΟΖ μεταξύ Λιβάνου και Ισραήλ. Μένει να δούμε αν και κατά πόσο θα πιάσει τόπο, θα εκφραστεί πιο έντονα, η πίεση που θα ασκήσουν οι Ηνωμένες Πολιτείες έναντι του Ισραήλ. Τα πράγματα περιπλέκονται περισσότερο διότι αυτή η ιστορία αφορά και τα εσωτερικά πολιτικά του Ισραήλ και το ρόλο του Πρωθυπουργού Νετανιάχου. Ξέρετε η πρόσληψη αυτή τη στιγμή στη Δύση, στις μεγάλες πρωτεύουσες είναι ότι με όρους πολιτικής θα επέλεγα τον χαρακτηρισμό «Κουτσή Πάπια». Δηλαδή ένας άνθρωπος, που αν θέλουμε να δούμε την επόμενη ημέρα υπάρχει ο κίνδυνος να μην θέσει το εθνικό συμφέρον πάνω από το πολιτικό του συμφέρον ή ενδεχομένως και πάνω από την ίδια την επιβίωσή του. Αυτό να το λάβουμε υπόψην μας μαζί και με το ποιους έχει συνεργαστεί τα τελευταία χρόνια στον σχηματισμό Κυβέρνησης. Αν κάτι επιπλέον έχει μπει στην εξίσωση, πέραν από το γεγονός ότι και εμάς ως Δύση, μια κοινότητα όχι μόνον συμφερόντων αλλά και αξιών, η συλλογική τιμωρία και ο βίαιος εκτοπισμός ή η μετακίνηση των Παλαιστινίων από τις εστίες τους. Και εδώ τίθεται το ερώτημα που θα πάνε αυτοί οι άνθρωποι;
Δεν βλέπω καμία χώρα να θέλει να υποδεχθεί Παλαιστίνιους πρόσφυγες. Γιαυτό σας μίλησα για μια καταστροφή που πλέον λαμβάνοντας υπόψην και όσα μας λέει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, έχουν χτυπηθεί αποχετευτικά δίκτυα, είναι θέμα χρόνου να εξαπλωθούν μολυσματικές ασθένειες έως και επιδημίες αργότερα. Εδώ, αυτό αφορά και την Ευρώπη. Αντιλαμβάνεστε ότι θα πρέπει να ενισχυθεί πολύ περισσότερο η διπλωματική πρωτοβουλία μαζί με Αραβικές χώρες της περιοχής που μέχρι και σήμερα που μιλάμε θέλουν να κρατήσουν την προηγούμενη ημέρα, αλλά αντιλαμβάνεστε αυτό πλέον το Παλαιστινιακό μπαίνει ως ένα ζήτημα πρώτης γραμμής για την περιοχή και αν χάσουμε την επόμενη κινδυνεύουμε να εγκλωβιστούμε σε ένα φαύλο κύκλο που ακόμη και εάν, υποθετικά, εκμηδενιστεί η Χαμάς όσον αφορά το επιχειρησιακό, στρατιωτικό της σκέλος θα ρίξουμε επιπλέον νερό στο μύλο του ριζοσπαστισμού και του εξτρεμισμού και αυτό είναι ένα από τα μαθήματα που πρέπει να παίρνουμε όλοι ως Δημοκρατίες. Να μαθαίνουμε από την Ιστορία μας, να μαθαίνουμε από τα λάθη μας, να τα διορθώνουμε. Εκεί νομίζω είχε στόχο το διάγγελμα Μπάιντεν με ένα πολύ μεγάλο βαθμό αυτοκριτικής για τα λάθη των ΗΠΑ έναντι της τρομοκρατίας, όσον αφορά τις περιπτώσεις του Αφγανιστάν και του Ιράκ. Ενώ ιστορικά πολλοί θεωρούν ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες μπορούν να ασκήσουν αυτή την επιδραστική πολιτική στο Ισραήλ, ιστορικά γινόταν το ανάποδο. Δηλαδή στο τέλος οι ΗΠΑ «σερνόντουσαν» πίσω από τους Ισραηλινούς. Σήμερα όμως υπάρχει πολύ καλή καλύτερη γεωπολιτική εικόνα, η οποία δεν αφορά μόνον την περιοχή, αφορά τις διεθνείς τιμές πετρελαίου, αφορά τον πόλεμο στην Ουκρανία και πολλά άλλα ζητήματα. Θα είναι πολύ κρίσιμες εβδομάδες. Περιμένω να εκφραστεί πιο έντονα η πίεση από τη Δύση. Μένει να δούμε εάν υπάρχουν και ευήκοα ώτα».
Δεν τίθεται επέκταση του πολέμου – Κόκκινη γραμμή το ανθρωπιστικό ζήτημα
«Και σήμερα που μιλάμε το κυρίαρχο σενάριο δεν περιλαμβάνει την επέκταση του πολέμου. Δηλαδή την διάχυσή του σε περιφερειακό επίπεδο. Όλοι οι δρώντες, ξεκινώντας από το ίδιο το Ιράν θα σας έλεγα ότι έχουν επιδείξει μεγάλη αυτοσυγκράτηση. Ένας επιπλέον λόγος είναι ότι πιθανώς έχουν λάβει κάποιες διαβεβαιώσεις από τους Αμερικανούς ότι όλο αυτό θα τελειώσει και θα πάμε και στην επόμενη ημέρα. Μένει όμως να δούμε και ποιες είναι οι δικές τους κόκκινες γραμμές όσον αφορά το τι επιπλέον θα γίνει στη Λωρίδα της Γάζας. Για παράδειγμα η Χεζμπολάχ εξαπέλυσε μια επίθεση πολύ διαφορετική σε σχέση με τις τελευταίες εβδομάδες που απλώς χτυπάει για να χτυπάει. Και το ίδιο το διάγγελμα του Νασράλα ήταν σε μια κατεύθυνση του τύπου εμάς δεν μας αφορά όλο αυτό, ασφαλώς ναι μεν το στηρίζουμε αλλά ως εκεί μην μας μπλέκεται σε κάτι περιφερειακό. Αυτό λειτουργεί. Δηλαδή και η μέχρι τώρα αποτροπή και η ενεργή παρέμβαση των ΗΠΑ και στρατιωτικά με τα αεροπλανοφόρα, το πυρηνοκίνητο υποβρύχιο έχουν λειτουργήσει. Υπάρχει μια κόκκινη γραμμή όσον αφορά το πώς θα πάει το ανθρωπιστικό από εδώ και πέρα. Καλό θα είναι να μην εξαντλήσουμε τα χρονικά περιθώρια».
Λείπουν οι Ηγέτες σε Ισραήλ και Παλαιστίνη για να δώσουν οριστική ειρηνική λύση
«Το θέμα είναι μην μπει περιγραφικά. Υπάρχουν και τα σχετικά ψηφίσματα του συμβουλίου ασφαλείας του ΟΗΕ. Ας είμαστε ειλικρινείς. Μετά τις συμφωνίες του Όσλο, εκεί που το έφτασαν Αραφάτ και Ράμπιν. Από τότε δεν έγινε κάποια στιβαρή, σοβαρή προσπάθεια είτε από την πλευρά του Ισραήλ είτε των Παλαιστινίων, για μια σειρά από λόγους, αλλά και τον ίδιο τον Διεθνή παράγοντα. Πλέον δεν υπάρχει αυτό το περιθώριο. Πρωτού όμως φτάσουμε εκεί, έχουμε μια σειρά από κρίσιμα ζητήματα για να τα αντιμετωπίσουμε και μακάρι να φτάσουμε εκεί με το καλό γρήγορα στην επόμενη ημέρα. Ποια θα είναι η επόμενη ημέρα στη διοίκηση και στη διακυβέρνηση στη Λωρίδα της Γάζας. Θα βγει η Χαμάς από την εξίσωση, ποιος θα είναι αυτός που θα μπει; Γνωρίζετε πολύ καλά τη συζήτηση για τον ρόλο της Παλαιστινιακής Αρχής. Έχει όμως ένα ενδιαφέρον, για ποιο λόγο η Παλαιστινιακή Αρχή εδώ και πολλά και χρόνια είναι τόσο απονομιμοποιημένη στα μάτια του μέσου Παλαιστίνου. Άρα χρειάζεται μια ηγετική φυσιογνωμία από εκεί. Δεν είναι τυχαίο ότι αναζητούμε τον Παλαιστίνιο Νέλσον Μαντέλα.
Το ίδιο αφορά και το Ισραήλ. Ειδικά η Κυβέρνηση Νετανιάχου και ο ίδιος ο Νετανιάχου ποτέ δεν πιστέψανε σε όλο αυτό, ποτέ δεν το βάλανε μπρος. Αυτά είναι κρίσιμα διακυβεύματα για την επόμενη ημέρα και όχι απλώς κάτι να γίνει. Και εμείς ως Ευρώπη θα πρέπει να εστιάσουμε για ένα ζήτημα που σε αντίθεση με την Ουκρανία, μας έχει ήδη διχάσει. Έχει προκαλέσει πολλές διαιρέσεις. Είναι ένα πολύ ευαίσθητο ζήτημα για την Ευρωπαϊκή κοινή γνώμη, για τον ρόλο των μουσουλμανικών κοινοτήτων. Τα πολύ έντονα κρούσματα τόσο αντισημιτισμού όσο και ισλαμοφοβίας. Στο τέλος της ημέρας παραμένει ένα τεστ ηγεσίας. Η αλήθεια είναι ότι αυτή τη στιγμή ηγεσίες λείπουν τόσο σε Ισραήλ όσο και σε Παλαιστίνη και αυτό δυσκολεύει περισσότερο την μεγάλη πρόκληση όχι μόνον να διασφαλιστεί ειρηνική συνύπαρξη μεταξύ Παλαιστίνιων και Ισραηλινών αλλά αυτό να πηγαίνει χέρι χέρι με μια πολιτική που θα οδηγήσει στα δύο κράτη».
Δεν υπάρχει θέμα αποστρατικοποίησης νησιών – Η Ελλάδα πρέπει να ενισχύσει το ρόλο της στην Ανατολική Μεσόγειο
«Ασφαλώς και δεν μπορούμε να μιλάμε για αποστρατικοποίηση νησιών. Ο Ρόλος του Αιγαίου είναι ακόμη περισσότερο σημαντικός ωςπύλη της Δύσης άρα γεωστρατηγικά έχει αναβαθμίσει τη χώρα μας. Δεν βλέπω κανέναν δυτικό, ειδικά με τη σημερινή Τουρκία, να ήθελε να πιέσει την Ελλάδα προκειμένου να δώσει το κάτι παραπάνω και να βρεθεί η λύση υπερβολικά εξαρτημένη από την Τουρκία και με τον ρόλο που διαδραματίζει. Δεν υπάρχει ζήτημα αποστρατικοποίησης. Για πρώτη φορά αυτό το καθεστώς συνδέθηκε και με την κυριαρχία πλέον και μεγάλων ελληνικών νησιών με σχετικές επιστολές που έχει καταθέσει η Τουρκία τα προηγούμενα χρόνια, δια του μονίμου αντιπροσώπου της στον ΟΗΕ, άρα όντως την ενδιαφέρει πολύ και εντάσσεται σε μια ευρύτερη Τουρκική πρόσληψη του πως η Ελλάδα εξαιτίας της νησιωτικής της γεωγραφίας είναι σε θέση να την περικυκλώσει μια χώρα που αισθάνεται να ασφυκτιά. Δεν είναι λογικό.
Δυστυχώς επειδή η Τουρκία έχει ανοιχτούς λογαριασμούς με το αυτοκρατορικό της παρελθόν, τα σύνδρομα των Σεβρών, της Λωζάνης, αισθάνεται ότι ως περιφερειακή δύναμη δεν έχει τον ανάλογο ζωτικό χώρο για να διεκδικήσει και να φέρει εις πέρας τις ηγεμονικές της βλέψεις και εκεί θεωρεί ότι η Ελλάδα λειτουργεί ως εμπόδιο και κοιτώντας τον χάρτη το πρώτο εμπόδιο αφορά τα νησιά. Γιαυτό και οι γκρίζες ζώνες κατά καιρούς, οι θαλάσσιες ζώνες που θέλει να υφαρπάξει στο πλαίσιο μιας ναυτικής δύναμης που θέλει να εξελιχθεί. Άρα τέτοιες εξελίξεις, ειδικά της ααποστρατικοποίησης εντάσσονται σε αυτή την τουρκική στρατηγική. Η Ελλάδα δεν πρέπει απλά να διατηρήσει τις δυνάμεις αλλά και να τις ενισχύσει όσον αφορά τον αναβαθμισμένο ρόλο της στη Νοτιοανατολική πτέρυγα του Νάτο και πλέον μιλάμε για μια χώρα που αποτελεί έναν βασικό παράγοντα ισορροπίας δυνάμεων στην Ανατολική Μεσόγειο».
