Ο νέος επικεφαλής του υπουργείου Οικονομικών της Βρετανίας διέλυσε το οικονομικό σχέδιο της κυβέρνησης τη Δευτέρα, ανατρέποντας συντριπτικά τις περισσότερες φορολογικές περικοπές και τα σχέδια δαπανών που είχε ανακοινώσει η νέα πρωθυπουργός, Λιζ Τρας, πριν από περίπου ένα μήνα. Η κίνηση αυτή εγείρει ακόμη περισσότερα ερωτήματα σχετικά με το πόσο καιρό μπορεί να παραμείνει η Βρετανή ηγέτης, της οποίας η καρέκλα τρίζει μετά από μόλις 40 ημέρες στην εξουσία.
«Παραμένω προσηλωμένη στο όραμα (σ.σ. οικονομική ανάπτυξη), αλλά θα πρέπει να το διεκπεραιώσουμε με διαφορετικό τρόπο», υποστήριξε η ίδια σε συνέντευξη που παραχώρησε στο BBC το βράδυ της Δευτέρας, σε μια προσπάθεια να διαλύσει τα σύννεφα που πυκνώνουν από πάνω της. Η διάθεσή της, βέβαια, ήταν καθαρά απολογητική.
Λίγες ώρες νωρίτερα σε τηλεοπτικό διάγγελμα, ο Τζέρεμι Χαντ ανακοίνωσε ότι καταργεί «σχεδόν όλες» τις φορολογικές περικοπές της Τρας, μαζί με την ενεργειακή πολιτική της και την υπόσχεσή της -που επαναλήφθηκε μόλις την περασμένη εβδομάδα- ότι δεν θα υπάρξουν περικοπές στις δημόσιες δαπάνες.
Οι ανακοινώσεις αυτές καθησύχασαν τις χρηματοπιστωτικές αγορές και βοήθησαν στην αποκατάσταση της οικονομικής αξιοπιστίας της κυβέρνησης, αλλά υπονόμευσαν περαιτέρω την ήδη δεινή θέση της νέας πρωθυπουργού, αναζωπυρώνοντας τις εκκλήσεις να παραιτηθεί πριν την αναγκάσει το απελπισμένο Συντηρητικό Κόμμα της να αποχωρήσει.
Η Τρας αρνήθηκε να παραστεί στη Βουλή των Κοινοτήτων για να απαντήσει σε ερώτηση του αρχηγού της αντιπολίτευσης για την οικονομία, στέλνοντας στη θέση της την επικεφαλής της Βουλής των Κοινοτήτων, Πένυ Μόρντοντ.
Ο εκπρόσωπος του Τρας είπε ότι η πρωθυπουργός και ο Χαντ συμφώνησαν από κοινού για τις οικονομικές αλλαγές. Αλλά ο Χαντ είπε στους συντηρητικούς βουλευτές ότι η Τρας «τον υποστήριξε μέχρι το τέλος στη λήψη δύσκολων αποφάσεων», αφήνοντας να εννοηθεί ότι τον άφησε να ενεργήσει κατά βούληση.
Τέτοιες σημαντικές ανακοινώσεις συνήθως γίνονται πρώτα στη Βουλή των Κοινοτήτων. Ωστόσο, μετά από συμφωνία με τον πρόεδρο της Βουλής, έγιναν από τον Χαντ – αντί της Τρας.
Ο Χαντ διορίστηκε μόλις την περασμένη Παρασκευή, αφού η Τρας απέλυσε τον προκάτοχό του Κουάσι Κουαρτένγκ, ο οποίος έμεινε λιγότερο από έξι εβδομάδες στο Υπουργείο Οικονομικών.
Τρας και Κουαρτένγκ ανακοίνωσαν από κοινού στις 23 Σεπτεμβρίου φορολογικές περικοπές ύψους 45 δισεκατομμυρίων λιρών, βυθίζοντας τη λίρα σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα και αναγκάζοντας την Τράπεζα της Αγγλίας να λάβει έκτακτα μέτρα.
Το Σαββατοκύριακο, ο Χαντ απέρριψε αυτό το οικονομικό σχέδιο.Τη Δευτέρα, προχώρησε παραπέρα. Μείωσε το πλαφόν στις τιμές της ενέργειας που είχε σχεδιαστεί για να βοηθήσει τα νοικοκυριά να πληρώσουν τους λογαριασμούς τους. Τώρα θα αναθεωρηθεί ξανά τον Απρίλιο αντί να διαρκέσει δύο χρόνια – ένα από τα σχέδια με την υπογραφή της Τρας που υποτίθεται ότι είχε σκοπό να βοηθήσει τους Βρετανούς να αντιμετωπίσουν την κρίση κόστους ζωής καθώς οι τιμές των τροφίμων, των καυσίμων και των στεγαστικών δανείων εκτινάσσονται στα ύψη.
Το οικονομικό φιάσκο έχει μετατρέψει την Τρας σε μια πρωθυπουργό υπ’ατμόν. Ανέλαβε καθήκοντα μόλις πριν από έξι εβδομάδες αφού κέρδισε τις κομματικές εκλογές για να αντικαταστήσει τον Μπόρις Τζόνσον, ο οποίος αναγκάστηκε να παραιτηθεί τον Ιούλιο μετά από σκάνδαλα που ζημίωσαν την κυβέρνησή του. Πολλοί Συντηρητικοί πιστεύουν τώρα ότι η μόνη τους ελπίδα είναι να αντικαταστήσουν την Τρας – εάν το κόμμα μπορεί να συμφωνήσει σε αντικατάσταση.
Η ίδια, πάντως, επιμένει ότι θα οδηγήσει τους Τόρις στις επόμενες γενικές εκλογές.
Οπως είπε στο BBC, ο πρώτος μήνας της πρωθυπουργίας της «δεν ήταν τέλειος», αλλά έχει «διορθώσει» τα λάθη, για τα οποία πάντως ζήτησε συγγνώμη.
Ο Χαντ, από την πλευρά του, προειδοποίησε ότι μπορεί να χρειασθεί να ληφθούν «πολύ δύσκολες» αποφάσεις στο μέλλον, αφήνοντας να εννοηθεί ότι δεν αποκλείεται μια επιστροφή στη λιτότητα.
