Γράφει η Στυλιάνα Λουκά
Υπερπροσπάθειες από τον Τούρκο Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, να αποφύγει την οικονομική κατάρρευση της Τουρκίας, τουλάχιστον μέχρι τις προεδρικές εκλογές του 2023. – Στόχος, η πολιτική του επιβίωση.
Η αντίστροφη μέτρηση για την οικονομία της Τουρκίας ξεκίνησε από το 2016, μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα που έγινε εις βάρος του. Έπειτα από αυτό το γεγονός, το υπερσυγκεντρωτικό προεδρικό σύστημα αποφάσισε για λογαριασμό του. Οι προσωπικές του εμμονές, τον οδήγησαν σε καταστροφικές επιλογές που έπληξαν σοβαρά την υπόσταση της εθνικής οικονομίας της χώρας του.
Η Άγκυρα, σε ασφυκτικές συνθήκες επιλέγει να κλιμακώσει την επιθετικότητα της στο Αιγαίο. Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν επιδιώκει έναν αντιπερισπασμό, ο οποίος θα τον βοηθήσει να αποφύγει, -τουλάχιστον για την ώρα, τη δημόσια συζήτηση περί οικονομίας στη τελική ευθεία για τις εκλογές.
Στο αμήν η τουρκική οικονομία
Η οριακή κατάσταση της τουρκικής οικονομίας αποδίδεται στη σταδιακή επιδεινούμενη εξελικτική διαδικασία, με πρωτοστάτη την “ομίχλη” στους μακροοικονομικούς δείκτες που εντοπίστηκαν στις αρχές της δεκαετίας του 2010.
Ανεπιφύλακτα, κύριο ρόλο για την καθοδική πορεία της οικονομίας έχει η απόπειρα πραξικοπήματος έξι χρόνια πριν. Η απόπειρα αυτή, οδήγησε στην υιοθέτηση ενός αυταρχικού πλαισίου άσκησης εξουσίας, εγκλωβίζοντας την Τουρκία σε ένα κλοιό οικονομικής κρίσης, από τον οποίο δεν κατάφερε να συνέλθει από το 2018.
Από αυτό το σημείο και ύστερα, ότι μείγμα οικονομικών μέτρων κι αν προσπάθησαν να εφαρμόσουν, εκ του αποτελέσματος, αποδείχθηκε ανεπαρκές. Από την στιγμή, που οι αλληλοσυγκρουόμενες πολιτικές που ακολουθήθηκαν κατ’ εντολή του προεδρικού μεγάρου, αύξησαν την αβεβαιότητα τόσο στους επενδυτές, όσο και στις επιχειρήσεις, ήταν επόμενο να μην σημειωθεί καμία απολύτως βελτίωση.
Τα λάθη κατ’ εξακολούθησης σε όλο το φάσμα της οικονομίας και με τους βασικούς παράγοντες της να χάνουν την εμπιστοσύνη τους λόγω των ερασιτεχνικών χειρισμών του καθεστώτος του Ερντογάν, είχαν ένα πολύ αρνητικό αντίκτυπο.
Στα ύψη ο πληθωρισμός
Για κλάματα, με τα αριθμητικά δεδομένα να δείχνουν τον δρόμο προς το οικονομικό αδιέξοδο. Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, καλείτε να τα υπερβεί, εναποθέτοντας παράλληλα τις ελπίδες του για επανεκλογή, λόγω της “ασθενικής” υποψηφιότητας του Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου αλλά και στην πρωτοφανή όξυνση των ελληνοτουρκικών σχέσεων.
Με το υψηλότερο επίπεδο πληθωρισμού των τελευταίων 24 ετών (83,5%) και την ορατή προοπτική να ξεπεράσει επίσημα το 100%, πράγμα που έχει ήδη συμβεί στην Κωνσταντινούπολη, τα περιθώρια αντίδρασης δείχνουν εξαιρετικά περιορισμένα.
Ειδικά όταν ο μισθός των δύο τρίτων των εργαζομένων είναι της τάξης των περίπου 300 δολαρίων, στοιχείο, που αποτυπώνει το βαθμό φτωχοποίησης της τουρκικής κοινωνίας.
Με το ακαθάριστο εξωτερικό χρέος να βρίσκεται στα 451 δισ. δολάρια, το δημόσιο χρέος στα 185 δισ. δολάρια και τα επίσημα αποθεματικά της Κεντρικής Τράπεζας να βρίσκονται στο χείλος του γκρεμού, η Τουρκία είναι αναφορικά με τον εξωτερικό δανεισμό, σε ελαφρώς καλύτερη θέση από τη Σρι Λάνκα και τον Λίβανο ενώ συγκαταλέγεται στην ίδια ομάδα χωρών, που ανήκει η Αίγυπτος και το Πακιστάν.
Οικογενειακή υπόθεση για τον πρόεδρο η οικονομία της χώρας
Η τουρκική οικονομία όμως εξακολουθεί να είναι οικογενειακή υπόθεση για τον Τούρκο πρόεδρο καθώς εκτός από τις ευθείες δικές του παρεμβάσεις ο γαμπρός του Μπεράτ Αλμπάιρακ διετέλεσε για δύο χρόνια ως Υπουργός Οικονομικών μέχρι την παραίτηση του, τον Νοέμβριο του 2020.
Μια απόδειξη του παρεμβατικού περιβάλλοντος στη Τουρκία είναι, το γεγονός ότι από το Μάρτιο του 2018 άλλαξε συνολικά 4 φορές ο κεντρικός τραπεζίτης της χώρας και αυτό είναι κάτι που δεν πέρασε απαρατήρητο από τις αγορές.
Παρά τις απεγνωσμένες κινήσεις της τουρκικής κυβέρνησης, το οικονομικό κλίμα όχι μόνο δεν σημείωσε βελτίωση, αλλά συνέχισε να επιδεινώνεται αναγκάζοντας τον Τούρκο πρόεδρο να αναζητήσει «εύκολο» χρήμα από τις Αραβικές χώρες. Αρχικά απευθύνθηκε στο Κατάρ και ύστερα σε ΗΑΕ και Σαουδική Αραβία.
Βλέποντας το οικονομικό χάος του Ερντογάν, έσπευσε ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν, να δώσει χείρα βοηθείας μεταφέροντας κεφάλαια αξίας δισεκατομμυρίων ευρώ το περασμένο καλοκαίρι. Προφανώς δεν το έκαναν με τη καλή τους τη καρδιά, διότι οι Ρώσοι ολιγάρχες “φυγαδεύουν” τα περιουσιακά τους στοιχεία στην Άγκυρα, λαμβάνοντας παράλληλα τις απαραίτητες διαβεβαιώσεις σε υψηλούς βαθμούς ότι δεν δεσμεύονται.
