Περισσότερες, σχεδόν κατά 22%, είναι οι πυρκαγιές που έχουν εκδηλωθεί φέτος από 1η Ιανουαρίου έως 1η Μαΐου, σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2023, σύμφωνα με στοιχεία από την Πυροσβεστική.
Ειδικότερα από 1/1/2024 έως 1/5/2024 εκδηλώθηκαν 3.543 αγροτοδασικές πυρκαγιές ενώ πέρσι την ίδια περίοδο είχαν εκδηλωθεί 2.907. Την ίδια ώρα οι επιστήμονες εκφράζουν την ανησυχία τους μιας και οι θερμοκρασίες που καταγράφονται εδώ και 10 μήνες είναι υψηλότερες από τα επίπεδα της εποχής. Παράλληλα τονίζουν ότι χρειάζεται να δουν την εξέλιξη το επόμενο διάστημα ώστε να έχουν μία πιο σαφή εικόνα και εκτίμηση.
«Αυτό το οποίο παρατηρείται και είναι ανησυχητικό είναι η περίοδος ξηρασίας, οι βροχές είναι λίγες τους τελευταίους μήνες, και σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο ξηρασίας η Ελλάδα είναι σε μία κατάσταση warning (προειδοποίησης) για την ξηρασία. Αυτό μεταφράζεται και σε προβλήματα που μπορεί να έχουμε στα δάση γενικότερα λόγω της ξηρασίας. Οι θερμοκρασίες είναι υψηλές. Και ο Απρίλιος ήταν πολύ ζεστός μήνας, πάνω από τα κανονικά της εποχής επίπεδα. Είναι ο 10ος συνεχόμενος μήνας που έχουμε θερμοκρασίες πάνω από τα κανονικά για την εποχή επίπεδα σε όλες τις περιφέρειες της χώρας μας», εξηγεί στο Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο διευθυντής ερευνών του ΙΕΠΒΑ/ΕΑΑ, δρ Κώστας Λαγουβάρδος.
Εξαιρετικά ανησυχητικό ωστόσο ήταν και το γεγονός, ότι πυρκαγιές όπως εκείνη στα Πιέρια Όρη εκδηλώθηκαν σε πολύ μεγάλο υψόμετρο που υπό άλλες συνθήκες θα έπρεπε να έχουν χιονοκάλυψη, συνθήκες δηλαδή που δεν θα επέτρεπαν την έναρξη και εκδήλωση πυρκαγιάς, όπως τονίζει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο πυρομετεωρολόγος και εντεταλμένος ερευνητής του Αστεροσκοπείου Αθηνών, Θοδωρής Γιάνναρος, ενώ προσθέτει ότι κάποιες από τις πυρκαγιές του Μαρτίου-Απριλίου έδειξαν χαρακτηριστικά που αντιστοιχούσαν σε φωτιές που θα εκδηλώνονταν αργότερα μπαίνοντας προς το καλοκαίρι.
«Κάποιες απ’ αυτές τις πυρκαγιές έδειξαν κάποια χαρακτηριστικά που θα αντιστοιχούσαν σε φωτιές που θα εκδηλώνονταν αργότερα μπαίνοντας προς το καλοκαίρι, για παράδειγμα η πυρκαγιά στο Λασίθι. Εξαιρετικά ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι είχαμε φωτιά σε πολύ μεγάλο υψόμετρο στα Πιέρια Όρη εκείνη την περίοδο που υπό άλλες συνθήκες θα έπρεπε να έχουμε χιονοκάλυψη και συνθήκες που δεν θα επέτρεπαν καν το να μπει φωτιά. Αυτό είναι κάτι που θα πρέπει να μας θορυβήσει. Είμαστε ήδη σε ένα θερμότερο και ξηρότερο κλίμα αλλά καθώς αυτό θα εντείνεται, οικοσυστήματα δασικά που δεν ήταν τόσο ευάλωτα στη φωτιά, όπως για παράδειγμα οικοσυστήματα στη βόρεια χώρα θα αρχίσουν να καθίστανται ευάλωτα», αναφέρει χαρακτηριστικά ο κ. Γιάνναρος.
Παράλληλα επισημαίνει ότι σύμφωνα και με στοιχεία από το Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο Ξηρασίας είδαμε ότι υπάρχει σε ένα πολύ μεγάλο κομμάτι της χώρας μας και στα νησιωτικά και στην ηπειρωτική χώρα σημαντικό έλλειμμα εδαφικής υγρασίας.
«Αυτό σημαίνει ότι έχει αρχίσει πλέον να ξεραίνεται και το έδαφος, αν θέλουμε να το θέσουμε πολύ απλά. Αυτό μπορεί να έχει άμεσες επιπτώσεις στην ένταση με την οποία θα καίει μία φωτιά, εφόσον κάπου μπει. Το να έχεις πάρα πολύ χαμηλή εδαφική υγρασία, το να έχεις χαμηλή υγρασία στα καύσιμά σου τα οποία καίγονται, στη βλάστηση αυτό οδηγεί άμεσα σε αύξηση της έντασης με την οποία καίει η φωτιά, σε αύξηση του ρυθμού με τον οποίο κινείται η φωτιά και επίσης δημιουργεί και προϋποθέσεις για να έχεις ενδεχομένως καθώς θα προχωράμε μέσα στο καλοκαίρι και ακραία συμπεριφορά. Αυτό είναι ένα στοιχείο πάρα πολύ ανησυχητικό», σημειώνει.
Αναφορικά με τις πυρκαγιές του φετινού Μαρτίου-Απριλίου ο κ. Γιάνναρος τονίζει ότι είχαν κάποια χαρακτηριστικά που θα αντιστοιχούσαν σε φωτιές που θα εκδηλώνονταν αργότερα προς το καλοκαίρι. «Σε ό,τι αφορά την υπόλοιπη δραστηριότητα πυρκαγιών που είχαμε πράγματι κάποιες απ’ αυτές εμφάνισαν μία συμπεριφορά που για την εποχή ήταν μη φυσιολογική, αντιστοιχούσε σε μία περίοδο του χρόνου αργότερα προς το καλοκαίρι, ωστόσο και πάλι δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι η φωτιά από κάπου μπήκε. Κι αυτό το οποίο βλέπουμε από στοιχεία που έχουμε αναλύσει του Πυροσβεστικού Σώματος σε ό,τι αφορά τον αριθμό των αγροτοδασικών πυρκαγιών είναι ότι τα τελευταία χρόνια καταγράφουμε συστηματικά σημαντική αύξηση του αριθμού των ενάρξεων αγροτοδασικών πυρκαγιών κατά τους μήνες κυρίως Μάρτιο και Απρίλιο. Αυτό κατ’ εμέ μεταφράζεται σε δύο πράγματα αφενός έχουμε τις πυρομετεωρολογικές συνθήκες οι οποίες γίνονται ολοένα και πιο ευνοϊκές για να έχουμε κάπου φωτιά, κατά δεύτερον επειδή βρισκόμαστε εκτός της τυπικής αντιπυρικής περιόδου είναι πολύ πιο εύκολο να έχεις ενάρξεις από αμέλεια», υπογραμμίζει ο κ. Γιάνναρος.
Από την πλευρά του ο κ. Λαγουβάρδος τονίζει ότι οι υψηλές θερμοκρασίες συντελούν να ξηραίνεται περισσότερο κι η καύσιμη ύλη στα δάση. «Δηλαδή το 2021 και το 2023 που είχαμε πολύ μεγάλες πυρκαγιές ήταν και χρονιές που είχαμε μεγάλους καύσωνες μέσα στο καλοκαίρι. Το 2022 που ήταν μία πιο ήπια, καλή αντιπυρική χρονιά δηλαδή είχαν καεί λιγότερα στρέμματα από όσα καίγονται ήταν και ήπια μετεωρολογικά χρονιά που δεν είχε ακραίες θερμοκρασίες. Επομένως είναι πολύ σημαντικό να δούμε πώς θα εξελιχθεί, ωστόσο δεν μπορούμε να το απαντήσουμε ακόμη. Αυτό που βλέπουμε είναι τις τάσεις που δίνουν τα μεγάλα κέντρα του εξωτερικού για τη θερμοκρασία, κι αυτές δείχνουν ότι και οι επόμενοι μήνες συνεχίζουν με θερμοκρασίες πάνω από τα κανονικά σε ένα μεγάλο μέρος της Ευρώπης, αλλά αυτό δεν συνεπάγεται ότι θα έχουμε καύσωνες, μπορείς να είσαι πάνω από τα κανονικά με υψηλές θερμοκρασίες. Η τάση της θερμοκρασίας που βλέπουμε για τους επόμενους μήνες είναι μεν ανησυχητική με την έννοια ότι βλέπουμε θερμοκρασίες πάνω από τα κανονικά για την εποχή επίπεδα αλλά δεν μπορούμε να δώσουμε πληροφορία αν και πόσους καύσωνες θα έχουμε, αν θα είναι μικροί ή μεγάλοι σε διάρκεια», σημειώνει ο κ. Λαγουβάρδος.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
