Το διαφορετικό ψυχολογικό προφίλ ενός εμπρηστή και ενός πυρομανή ανέλυσε ο κλινικός ψυχολόγος Νίκος Παπανικολάου, σε συνέντευξη του στη ValueNews.gr και τη δημοσιογράφο Γεωργία Ζιαγάκη.
Αν και πολλοί ταυτίζουν τον εμπρηστή με τον πυρομανή, στην πραγματικότητα μόνο το 1% των εμπρηστών διακατέχεται από πυρομανία. Στην τελευταία περίπτωση μάλιστα, πρόκειται για μια ψυχολογική διαταραχή σε αντίθεση με τον εμπρηστή που παρουσιάζει αντικοινωνική διαταραχή της προσωπικότητας.
Αναφορικά με τους εμπρηστές, ο κος Παπανικολάου σχολίασε πως συχνά τους βρίσκουμε πολύ κοντά στην εστία της πυρκαγιάς, καθώς δεν είναι λίγες οι φορές που εμπρηστής βρισκόταν με τις ομάδες της πυροσβεστικής.
Ειδικότερα:
Το προφίλ και η ψυχολογία ενός εμπρηστή
« Βρισκόμαστε ακόμα μια φορά σε μια κατάσταση που θα έλεγε κανείς έχουμε ξαναβρεθεί. Πολλές φορές κάνουμε λόγο για αμέλεια, άλλες φορές μιλάμε για εμπρησμό, οφείλουμε όμως να ξεκαθαρίσουμε πως οι περισσότερες πυρκαγιές είναι αυτές που προκαλούνται από εμπρησμό. »
« Ο εμπρηστής είναι ένας άνθρωπος, ο οποίος θα έλεγε κανείς πως έχει σώας τας φρένας. Είναι ένας άνθρωπος που λειτουργεί απολύτως φυσιολογικά κατά την καθημερινότητα του. Τις περισσότερες φορές κάνουμε λόγο για άνδρα. Μιλάμε λοιπόν για κάποιον, ο οποίος είναι πανούργος, πιθανόν είναι αδιάφορος για τον συνάνθρωπο, έχει δηλαδή πολύ μικρή εν συναίσθηση. Είναι ένας άνθρωπος ηλικίας 19-60 ετών. Όσον αφορά το εργασιακό προφίλ, ένα ποσοστό 30% είναι εργάτες γης, ενώ σε ένα μικρότερο ποσοστό 17-18% αγροκτηνοτρόφοι. Από εκεί και πέρα πιθανό να υπάρχουν κάποιες ψυχολογικές ασθένειες. Πιθανόν έχουν υπάρξει κακοποιητές ζώων οι εμπρηστές, δεν είναι δηλαδή ο εμπρησμός η πρώτη παραβατική τους συμπεριφορά. Επίσης είναι άνθρωποι που συχνότερα παραμένουν κοντά στην εστία της πυρκαγιάς. Για αυτό το λόγο λέμε πολύ συχνά ότι βρίσκουμε ανθρώπους, οι οποίοι βρίσκονται ακόμη και στις ομάδες τις πυροσβεστικής. Πολλοί εθελοντές δυστυχώς έχει αποδειχθεί ότι είναι εμπρηστές.
Αξίζει να σημειωθεί πως για έναν εμπρηστή είναι πολύ δύσκολο να αισθανθεί μεταμέλεια, δεδομένου ότι είναι κάποιος που έχει προσχεδιάσει, έχει αποφασίσει και έχει πράξει. »
Το προφίλ και η ψυχολογία ενός πυρομανή
«Ο πυρομανής είναι μια διαφορετική κατηγορία, η οποία θα έλεγε κανείς πως δεν είναι και τόσο συχνή, μια κατηγορία που αφορά μόλις το 1% των εμπρηστών. Αφορά έναν άνθρωπο που δρα εσκεμμένα και διεγείρεται πριν από την πράξη, του προκαλεί δηλαδή ενθουσιασμό. Επίσης όπως και στην παραπάνω περίπτωση, ο πυρομανής παραμένει στο σημείο της αποτρόπαιας πράξης του, καθώς τα συναισθήματα που τον κυριαρχούν είναι ευχαρίστηση και ανακούφιση. Πρόκειται για έναν άνθρωπο με χαμηλή αυτοπεποίθηση, ενώ πολύ πιθανόν είναι να υπάρχουν καταθλητικό ή αγχώδης υπόστρωμά. Μιλάμε για κάποιον, ο οποίος στις περισσότερες φορές έχει υποστεί κακοποίηση από την οικογένεια του.
Ο εμπρηστής δεν θεωρείται μια ψυχολογική διαταραχή σε αντίθεση με τον πυρομανή. »
Πιθανά κίνητρα εμπρησμού
« Ένας εμπρηστής, ο οποίος προχωράει σε μια τόσο αντικοινωνική συμπεριφορά, τις περισσότερες φορές ανήκει εκεί που λέμε αντικοινωνική διαταραχή της προσωπικότητας. Μιλάμε για ανθρώπους που γενικότερα προξενούν κακό στον συνάνθρωπο τους με πολύ μεγάλη ευκολία, δημιουργώντας τους μάλιστα θετικά συναισθήματα.
Τα πιθανά κίνητρα ενός εμπρηστή:
- Εκδίκηση
Άνθρωποι θυμωμένοι , που έχουν ανοιχτούς λογαριασμούς και ανταποδίδουν κατ’ αυτό τον τρόπο το κακό, πιστεύοντας ότι με κάποιο τρόπο παίρνουν τη δύναμη τους πίσω
2. Διέγερση
Στη συγκεκριμένη περίπτωση, αναφερόμαστε στις καταστάσεις όπου ο εμπρηστής ζητά να εμπλακεί προκειμένου να αισθανθεί περισσότερο ήρωας
3. Κέρδος
Ίσως και το σημαντικότερο κίνητρο των εμπρηστών. Για αυτό και τις περισσότερες φορές βλέπουμε βοσκούς ή οικοπεδοφάγους σε αυτές τις θέσεις
4. Τρομοκρατική πράξη
Έχουμε μιλήσει αρκετές φορές για ξένα κέντρα, τα οποία εν τέλη κρύβονται πίσω από ορισμένες εμπρηστικές επιθέσεις»
