Το σύνθετο ζήτημα της αντιμετώπισης των γηρασμένων κτιρίων, που αποτελούν μεγάλο μέρος του αστικού ιστού της Αθήνας, αναδεικνύει η κατάρρευση του κτιρίου στο Πασαλιμάνι, που προκάλεσε τον θάνατο ενός ατόμου. Αρχιτέκτονες και μηχανικοί μιλούν στην «Κ» για την αγορά των ανακαινίσεων και τους ελέγχους.
Τα κτίρια γερνούν χωρίς σχέδιο για το μέλλον
Η κατάρρευση του ορόφου στο κτίριο του Πειραιά, όπου εκτελούνταν εργασίες, με θύμα έναν 31χρονο αστυνομικό, οδηγεί σε ένα μεγάλο κοινωνικό πρόβλημα με πολλές παραμέτρους. Εκ πρώτης όψεως η ανάγνωση του συμβάντος συνδέεται με ελλιπή έλεγχο της υποδομής του κτιρίου. Δευτερευόντως, όμως, συνδέεται επιπλέον και με ένα σύνθετο ζήτημα, που είναι η γήρανση των οικοδομών, η διαπαιδαγώγηση του κοινού και η νομιμότητα της εκτέλεσης εργασιών, κυρίως σε διαμερίσματα πολυκατοικιών.
Υπάρχει η πραγματικότητα που μας λέει πως εκατοντάδες χιλιάδες κτίρια στην Αθήνα, στον Πειραιά, στη Θεσσαλονίκη και στα λοιπά αστικά κέντρα γηράσκουν χωρίς φροντίδα και χωρίς πρόβλεψη για το μέλλον. Χιλιάδες επίσης μικρότερα κτίρια (όπως αυτό του Πειραιά) έχουν δεχθεί προσθήκες ορόφων σε μεταγενέστερες εποχές. Είναι σύνηθες το φαινόμενο πολλών σπιτιών που είχαν χτιστεί έως περίπου το 1950 ως ισόγειες μονοκατοικίες να δέχθηκαν όροφο ή ορόφους και να έγιναν διπλοκατοικίες ή τριπλοκατοικίες.
Είναι επίσης γεγονός ότι η ποιότητα των κατασκευών στην Ελλάδα είναι γενικά καλή. Η αντοχή των κτιρίων έχει αποδειχθεί στη δοκιμασία σεισμικών δονήσεων και αυτό ισχύει και για τις περισσότερες από τις παλαιότερες κατασκευές, που χτίστηκαν πριν από τις προβλέψεις του αντισεισμικού κανονισμού. Οι πολυκατοικίες της Αθήνας είναι γερές.
Ομως, υπάρχει ένα ζήτημα νομιμότητας, διαφάνειας και θεσμικής επάρκειας ως προς τις επιμέρους οικοδομικές εργασίες, πολλές από τις οποίες είναι αθέατες. Και το πρόβλημα είναι σοβαρό όταν αυτές διαταράσσουν τη συμπεριφορά του κτιρίου. Το τεχνικό και οικοδομικό αυτό πρόβλημα είναι μέρος του μεγάλου κάδρου, το οποίο ορίζει η σοβαρή ανάγκη για ανακαίνιση της προσφερόμενης κατοικίας στον παλαιό ιστό των πόλεων.
Είναι το μεγάλο κοινωνικό, περιβαλλοντικό, οικονομικό, αρχιτεκτονικό, τεχνικό και αισθητικό θέμα της εποχής μας. Και παρά τη σπουδαιότητά του, παραμένει υποφωτισμένο. Το μέγα αυτό ζήτημα αφορά την ανάγκη χιλιάδων πολιτών, κυρίως μικρομεσαίας οικονομικής δυνατότητας, να ανακαινίσουν την υποδομή παλαιών κατοικιών, πολλές από τις οποίες μετρούν από 40 έως 90 χρόνια. Αυτή είναι η χρονική ζώνη των παλαιών πολυκατοικιών, με διαβαθμίσεις ποιότητας και συντήρησης. Είναι κτίρια διαμερισμάτων που χτίστηκαν από το 1935 έως το 1985.
Εχουμε το φαινόμενο σε πολλές γηρασμένες πολυκατοικίες, που χρήζουν ανακατασκευής (ώστε να έχουν και μικρότερο ενεργειακό αποτύπωμα) να ανακαινίζεται εκ βάθρων ένα από τα πολλά διαμερίσματα, λόγω της δυνατότητας κάποιου ιδιοκτήτη. Είναι σύνηθες να έχουμε υπερσύγχρονα ανακαινισμένα διαμερίσματα σε κτίρια που εξωτερικά και εσωτερικά απωθούν, λόγω της απουσίας φροντίδας.
Η περιορισμένη οικονομική δυνατότητα του μεγαλύτερου ποσοστού των πολιτών οδηγεί συχνά σε αυθαιρεσίες και εργασίες εκτός νομιμότητας. Αυτό δεν συμβαίνει μόνο λόγω οικονομικής στενότητας. Πηγάζει από μια γενικευμένη κουλτούρα αυθαιρεσίας, σε συνδυασμό με τη θεσμική χαλαρότητα που δυστυχώς στην Ελλάδα είναι κανόνας. Το θλιβερό αυτό συμβάν θα πρέπει να αναδείξει το σύνθετο ζήτημα των παρεμβάσεων σε παλαιές οικοδομές. Στη διάρκεια του 21ου αιώνα η Αθήνα πρέπει επιτέλους να αντιμετωπίσει την έλλειψη φροντίδας και ελέγχου στον γηράσκοντα αστικό ιστό. Και το ίδιο φυσικά ισχύει για όλα τα αστικά κέντρα της χώρας.
Πηγή: kathimerini.gr
