Μια διεθνής γυναίκα, μια γυναίκα σύμβολο, μια πρωτοπόρος, η οποία κατάφερε να γίνει η καλύτερη Πρέσβειρα της Ελλάδας και του ελληνικού πνεύματος κάτω από τις πλέον αντίξοες συνθήκες. Μια από τις πλέον εξέχουσες πανεπιστημιακές προσωπικότητες, την πρώτη γυναίκα Πρύτανη του Πανεπιστημίου της Σορβόννης στην ιστορία των 700 χρόνων του, το 1976, την Βυζαντινολόγο που κατάφερε να γεφυρώσει τον αέναο ελληνισμό, αρχαίο, βυζαντινό και νέο, η οποία όμως ακόμα διατηρεί τη σπίθα στο βλέμμα, την περιέργεια, την αμεσότητα, την ευθύτητα, την απλότητα, το δυναμισμό, το χιούμορ, και χωρίς βαρύγδουπες δηλώσεις εξέφρασε τις σκέψεις της και πέρασε πολλά μηνύματα.
Στο ερώτημα πως αισθάνθηκε όταν έγινε η πρώτη γυναίκα Πρύτανης του Πανεπιστημίου της Σορβόννης απάντησε αφοπλιστικά: “Έκανα τη δουλειά μου, κάθε φορά νόμιζα ότι έπρεπε να κάνω τη δουλειά που έπρεπε τέλεια”. Κατά τη διάρκεια της κουβέντας μας αναφέρθηκε ξανά στη σκληρή δουλειά: “Φτάνει στη ζωή να κάνεις τη δουλειά σου υπεύθυνα για να θεωρήσεις πως είσαι άνθρωπος. Η ανθρωπιά είναι ευθύνη“. Επίσης, θεωρεί ότι “είναι υποχρέωση ανθρώπινη το να λες αυτό που σκέφτεσαι, όχι για λάθος λόγο. Γιατί το να κάνεις το καλό για λάθος λόγο είναι χειρότερο από το να μην το κάνεις. το να δίνεις πχ ελεημοσύνη για να σε δούνε”.
Δηλώνει αισιόδοξη για τους νέους φτάνει να μην μιμούνται τους μεγαλύτερους. ‘”Η κάθε γενιά έχει τα δικά της όπλα, καμία δεν είναι καλύτερη από την άλλη, η καθεμιά κάνει μια ειδική προσπάθεια. Αν την απαξιώσουμε δικό μας λάθος όχι δικό της”.
Ονειρεύτηκε από μικρή ότι θα γίνει Δασκάλα. Στο ερώτημα ποια θεωρεί ότι είναι η μεγαλύτερη αρετή για ένα δάσκαλο απαντά: “Να βάζει τα παιδιά δίπλα του και όχι απέναντί του. Αυτό σημαίνει ότι από τους νέους έχουμε να μάθουμε πολλά πράγματα. κανένας δάσκαλος δεν είναι καλός δάσκαλος αν δεν μαθαίνει από τα παιδιά στα οποία διδάσκει”. Η κα Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ θα συμβούλευε τους νέους να ξέρουν τέλεια τα ελληνικά πράγματα, δηλαδή τη γλώσσα τους (…), πρώτα να είναι τέλειοι στον τόπο τους και μετά να θεωρήσουν τόπο τους τουλάχιστον την Ευρώπη αν όχι όλο τον κόσμο”. Θεωρεί πρότυπο το δάσκαλό της το Ζακυνθινό. Είναι από τους ανθρώπους ο οποίος άσχετα από τη γνώση του αντικειμένου, είχε μια λεπτότητα και κομψότητα στη διδασκαλία που της έκανε πάντοτε εντύπωση. Θυμάται τον εαυτό της στην παιδική ηλικία να είναι πάντα από τους πρώτους, να είναι κοινωνικό ον, και συνάμα να την ενδιαφέρει η ομάδα, το εμείς και όχι το εγώ.
Μοιράστηκε μαζί μας τη συμβουλή που της έδωσε ο πατέρας της “ Το πρόσωπο είναι σπαθί. Δεν πρέπει να βρίσκεις έναν άλλον να πηγαίνει στη θέση σου, ό,τι κάνεις να το κάνεις με τα δικά σου μέσα”. Από τη μητέρα της θυμάται τη συμβουλή: “Να ξέρεις τη θέση σου, ούτε πιο πάνω, ούτε πιο κάτω”.
Θεωρεί μεγαλύτερη αρετή σε έναν άνθρωπο είναι τα 5Δ “Δημοκρατία, Δικαιώματα του ανθρώπου, Δικαιοσύνη, Διάλογος, Δίκαιη διανομή των αγαθών”. Η Ελένη Γλύκατζη Αρβελέρ αν και υπήρξε Πρόεδρος του Ιδρύματος Georges Pompidou με τη ζωγραφική δεν είχε καλή σχέση. “Κάθε φορά που προσπάθησα ήταν ένα δράμα! Ξέρω από ζωγραφική των άλλων, όχι από δική μου”.
Ο έρωτας έπαιξε διπλό ρόλο στη ζωή της. Δήλωσε χαρακτηριστικά: “Ήταν η πιο πλούσια στιγμή και η πιο φοβερή γιατί αν χάσεις αυτό, δεν υπάρχεις. Οπότε η σχέση μου με τον έρωτα ήταν αμφίσημη. (…) Το πιο δύσκολο πράγμα είναι η ισορροπία”. Συνεχίζοντας την συζήτηση για τις ανθρώπινες σχέσεις, στο ερώτημα “ποιο πιστεύετε θα ήταν το μυστικό για να πετύχει μια σχέση;” απάντησε αφοπλιστικά: “Για μένα μια σχέση είναι συμμαχία, δεν είναι απλώς σχέση. Δηλαδή να παίρνεις την ευθύνη για τον άλλο και να σηκώνεις την ευθύνη του άλλου, άσχετα με το τι σκέφτεται ο άλλος. Ο σύζυγός της Ζακ Αρβελέρ έπαιξε μεγάλο ρόλο στη διαρκή αναζήτηση της περιέργειας την οποία θεωρεί πως έπαιξε τον πιο σημαντικό ρόλο στη ζωή της και την έκανε να μένει ζωντανή πάντα. “Το περίεργο και ατελεύτητο σε κάνει να είσαι ζωντανός” δήλωσε η κα Αρβελέρ.
Η κόρη της Μαρί Ελέν μένει μόνιμα στο Παρίσι. Η ιστορικός Βυζαντινολόγος είπε στην Ελένη Καραλή πως θαυμάζει την κόρη της γιατί ποτέ δεν ήθελε να στηριχτεί σε εκείνη. “Ό,τι έκανε, το έκανε μόνη της και ομολογώ ότι εκεί τη θαυμάζω. Μέχρι τώρα έκανε δουλειά και σπουδές μόνη της. Όλη της τη ζωή την έκανε άσχετα από τη μάνα της και τη θέση της μάνας της”, δήλωσε χαρακτηριστικά η κα Αρβελέρ.
Κλείνοντας είπε πως “ποτέ ο άνθρωπος δεν πρέπει να έχει βεβαιότητες. Γιατί από τη στιγμή που έχεις βεβαιότητα δεν έχεις περιέργεια, άρα όχι ζωντάνια”
Πηγή: ΕΡΤ
