Της Γεωργίας Ζιαγάκη
Αναπάντητα παραμένουν τα ερωτήματα και ατιμώρητοι οι ιθύνοντες του μεγαλύτερου σιδηροδρομικού δυστυχήματος στην ιστορία της Ελλάδας, που κόστισε τη ζωή 57 ανθρώπων.
Σχεδόν ένα χρόνο από το τραγικό δυστύχημα των Τεμπών και η δικαιοσύνη δεν έχει αποδώσει ευθύνες. Οι συγγενείς των θυμάτων και ευρύτερα η κοινωνία αναμένει με ανυπομονησία την απόφαση της εξεταστικής επιτροπής για τα Τέμπη αλλά και το οριστικό πόρισμα της δικαιοσύνης.
Σύσσωμα τα κόμματα της αντιπολίτευσης ζητούν απαντήσεις για το πως φτάσαμε σε αυτό το τραγικό συμβάν, ενώ η κυβέρνηση από την πλευρά της υποστηρίζει ότι θα αποδοθούν ευθύνες από όπου κι αν προέρχονται.
Μικρής έκτασης ατυχήματα στις γραμμές του ΟΣΕ, αλλά και υπομνήματα μηχανοδηγών στο αρμόδιο Υπουργείο, για την κατάσταση του ελληνικού σιδηρόδρομου, προειδοποιούσαν τις αρμόδιες αρχές για μια μεγάλη τραγωδία.
Ο χρόνος κυλούσε και τελικά δεν καταφέραμε πολίτες και πολιτικοί να αποτρέψουμε τον τραγικό θάνατο συνανθρώπων μας, που άφησαν την τελευταία τους πνοή στις ράγες των τρένων.
Οι συγγενείς των 57 νεκρών ακόμα περιμένουν..
Στις 28 Φεβρουαρίου 2023 όλη η Ελλάδα παγώνει, καθώς τα έκτακτα δελτία διακόπτουν τα προγράμματα τους, μετά από μετωπική σύγκρουση μιας επιβατικής αμαξοστοιχίας της εταιρείας Hellenic Train με μια εμπορική αμαξοστοιχία, στα Τέμπη.
Σχεδόν έναν χρόνο από το τραγικό σιδηροδρομικό δυστύχημα των Τεμπών, οι συγγενείς των 57 νεκρών ζητούν την αναβάθμιση του κατηγορητηρίου από πλημμέλημα σε κακούργημα.
Οι ίδιοι αναφέρουν πως δεν είναι πεπεισμένοι από την πορεία που έχει πάρει η ανάκριση της Εξεταστικής Επιτροπής. Και αυτό γιατί ακόμα περιμένουν την αποκάλυψη των υπευθύνων του δυστυχήματος και την απόδοση των ευθυνών.
Οι δικαστικές αρχές προσπαθούν όλο αυτό τον καιρό να εξιχνιάσουν το δυστύχημα και να αποδώσουν κατηγορίες στους ενόχους. Ένα χρόνο μετά και ακόμα ψάχνουν .. Ποιος ήταν υπεύθυνος για τις συντηρήσεις στον σιδηροδρομικό σταθμό; Ποιος ο υπεύθυνος των δρομολογίων; Σε ποιον λογοδοτούσαν οι σταθμάρχες;
Η αίσθηση της απώλειας παραμένει έντονη, νιώθοντας ότι δεν απέχει και πολύ από την πραγματικότητα η πιθανότητα να ήταν ένα δικό μας πρόσωπο ή ακόμα και εμείς οι ίδιοι στο μοιραίο Intercity. Eξάλλου, δεν είναι λίγες οι φορές που πολλοί έχουν ταξιδέψει με αυτό, επιλέγοντάς το κυριολεκτικά με κλειστά μάτια για ένα ταξίδι οικονομικό και κυρίως ασφαλές.
Ένα χρόνο μετά ακόμα ψάχνουμε ευθύνες
Δυο μήνες μετά το δυστύχημα, συγκροτείται ο Σύλλογος Πληγέντων Δυστυχήματος Τέμπη, με την ελπίδα να αποκτήσουν μια παρέμβαση, μια δυνατή φωνή.
Η Μαρία Καρυστιανού, πρόεδρος του Συλλόγου, που έχασε την κόρη της Μάρθα, κατέθεσε στην Εξεταστική για το “έγκλημα” των Τέμπων, σε μια ομιλία της συναισθηματική και στοιχειοθετημένη ταυτόχρονα.
Η μαυροφορεμένη γυναίκα ύψωσε την φωνή της, με ένα κουράγιο που κανείς δεν ξέρει που βρήκε, και είπε δυνατά όσα σκέφτεται και νιώθει ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας μας. Είπε ότι « αντί από τις πρώτες δέκα μέρες να μπούνε κάποιοι φυλακή, ερχόμαστε ένα χρόνο μετά να δούμε αν υπάρχουν ευθύνες».
Προειδοποιητικά ατυχήματα πριν τη μεγάλη εκτροπή
Οι αρμόδιοι των οργανισμών σιδηροδρόμων, όπως και η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Μεταφορών, δεν άκουσαν τα προμηνύματα και δεν έλαβαν υπόψη τους τις προειδοποιήσεις που όλο και πιο πυκνά τελευταία έρχονταν για το τραγικό δυστύχημα. Όπως είναι για παράδειγμα, οι 11 εκτροχιασμοί τρένων που είχαν γίνει από το 2020 μέχρι και το 2023, με τους 3 να έχουν συμβεί το τελευταίο εξάμηνο, σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποίησε η εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ. Δημοσιεύοντας μια λίστα με τουλάχιστον 37 πολύ σοβαρά περιστατικά με πρωταγωνιστή το «ασφαλέστερο μεταφορικό μέσον» της Ελλάδας.
Παρόλα αυτά, πήρε τουλάχιστον πέντε μήνες για να τεθεί σε πλήρη λειτουργία το σύστημα τηλεδιοίκησης στο σιδηροδρομικό σταθμό της Λάρισας.
Η σχεδόν δεκαετής καθυστέρηση στην υλοποίηση της σύμβασης συντήρησης του συστήματος σηματοδότησης και τηλεδιοίκησης άφησε το σιδηροδρομικό δίκτυο της χώρας δίχως δικλίδες ασφαλείας.
Το ανθρώπινο λάθος
Λίγες ημέρες μετά το τραγικό δυστύχημα, στην προσπάθεια να διαλευκανθούν τα αίτια του και να αποδοθούν ευθύνες, έσπευσαν ορισμένοι πολιτικοί και δημοσιογράφοι να κάνουν λόγο για ανθρώπινο λάθος. Και αυτό γιατί, όπως όλα τα στοιχεία έδειχναν, ο σταθμάρχης που είχε βάρδια εκείνο το βράδυ μπέρδεψε τα κλειδιά των αμαξοστοιχιών και είχε ως αποτέλεσμα την μετωπική σύγκρουση.
Σύμφωνα με τις πρώτες ενδείξεις, ξεκίνησε από ένα ανθρώπινο λάθος, αλλά σε καμία περίπτωση δεν οφείλεται μόνο σε αυτό
Λίγο αργότερά, με απροκάλυπτο τρόπο αρχίζει και εξελίσσεται μια προσπάθεια, τόσο από μερίδα των ΜΜΕ όσο και από μέλη της κυβέρνησης, να εμφανιστεί ως απόλυτα καθοριστικός ο ρόλος της ατομικής ευθύνης.
Αυτός είναι και ο λόγος που χαρακτηρίστηκε ως απόλυτα καθοριστικός ο ρόλος της ατομικής ευθύνης, με τον σταθμάρχη να οδηγείτε στην φυλακή . Ο οποίος ένα μήνα μετά, αφέθηκε ελεύθερος με χρηματική εγγύηση 10.000 ευρώ και περιοριστικούς όρους μετά την απολογία του στον ανακριτή.
Ο ρόλος της Εξεταστικής Επιτροπής
Τέλη Νοέμβρη, και αφού ακόμα δεν έχουν καταφέρει οι αρμόδιες αρχές να αποδώσουν ευθύνες, συγκροτείται η Εξεταστική Επιτροπή στην Βουλή, όπου η πλειοψηφία της αποτελείται από 16 βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας.
Αρμόδιοι υπουργοί, επικεφαλής του σιδηροδρόμου, εμπειρογνώμονες αλλά και πληγέντες και συγγενείς θυμάτων είναι ανάμεσα στα πρόσωπα τα οποία πρότειναν οι εκπρόσωποι των κομμάτων ως μάρτυρες, ώστε να φωτιστούν τα αίτια του σιδηροδρομικού δυστυχήματος, ώστε να δοθούν οι πολυπόθητες απαντήσεις.
Έντονες αντιπαραθέσεις στη εξεταστική επιτροπή, τσακωμοί, φωνές και εξώδικα, είναι λίγα από τα πράγματα που συμβαίνουν μέσα στην κλειστή αίθουσα.
Σε σχετική ανακοίνωση τους οι συγγενείς των θυμάτων στην Εξεταστική Επιτροπή : Όταν δύο τρένα κινούνται επί 12 λεπτά αντίθετα στην ίδια γραμμή, στον κεντρικό άξονα της χώρας και δεν λειτουργεί κανένα από τα συστήματα ασφαλείας για να αποτραπεί η μετωπική σύγκρουση, τότε κάθε προσπάθεια μεταφοράς των ευθυνών στο ανθρώπινο λάθος, είναι εγκληματικό.
Ένας χρόνος δίχως αποτέλεσμα
Τις επόμενες μέρες η πόλωση συγγενών των θυμάτων και των πολιτικών αναμένεται να χτυπήσει «κόκκινο» καθώς σε λιγότερο από ένα μήνα θα μετράμε έναν ολόκληρο χρόνο από το θλιβερό δυστύχημα. Έναν χρόνο, από τότε που οι οθόνες μας “πλημμύρισαν” δάκρυα, που δεκάδες άνθρωποι μαυροφορέθηκαν και ένα πέπλο θυμού απλώθηκε πάνω από τη χώρα.
Και όσο κι αν η επικαιρότητα “τρέχει” και όσο κι αν τα ΜΜΕ βρίσκουν νέα θέματα θάβοντας τα παλιά, αυτοί που θα θυμούνται, μικροί και μεγάλοι, θα πλημμυρίζουν τους δρόμους. Γιατί αυτό που είδαν ήταν παιδιά να σκοτώνονται με τραγικό τρόπο. Γιατί είδαν εντελώς ξαφνικά το πρόσωπο μιας χώρας που σκοτώνει τα παιδιά της με βίαιο τρόπο.
